fasial sinir yaralnmalarında vitamin D 3 ün etkisi

Fasial sinir yaralanmalarında vitamin D3 ün myelinizasyonu ve iyileştirmeyi hızlandırması

Eur Arch Otorhinolaryngol (2015) 272:2815–2823
DOI 10.1007/s00405-014-3305-y
Vitamin D3 potentiates myelination and recovery after facial
nerve injury
Marion Montava • Ste´phane Garcia • Julien Mancini •
Yves Jammes • Joe¨l Courageot • Jean-Pierre Lavieille •
Franc¸ois Feron

Vitamin D nin immun sistem ve sinir sistemi üzerindeki  rolü giderek artan bir şekilde farkedilmeye başlanmıştır.

 Daha önce fareler üzerinde yapılan 2 çalışmada, ergokasiferol (Vit D2) ve kolekalsiferol (Vit D3) ün, pereneal sinir kesisinden sonra oluşan myelinizasyon ve iyileşmedeki etkisi  gösterilmiştir.  Bu çalışmada da kolekalsiferolun tavşanların  fasial sinir kesilerindeki  iyileşmesi değerlendirmiştir.

 Bu çalışmada 14   2.5-3.5 kg, 8 haftalık erkek Yeni Zellanda beyaz tavşanı kullanıldı. Bu 14 tavşan randomize olarak 2 gruba ayrıdı (n=14).  1 gruptaki tavşanalara  (n=8) unilateral facial sinir cerrahisi yapıldı ve cerrahinin birinci gününden itibaren,  haftalık oral bollus tarzında vitamin D 3  verildi. ( Uvedose 200 IU/kg/gün Crinex)).  Kontrol grubuna ise (n=6)  unilateral facial sinir cerrahisi yapılıp haftalık olarak bollus tarzinda trigliserid yine 1. günden itibaren verildi. Cerrahi, intramuskuler enjeksiyonla  (Rompun %2lik   5mg/kg ketamin)uyutularak aseptik koşullarda mikroskop altında yapıldı. İnfra aurikuler yaklaşımla ekstrakranial sinir etraftaki dokulardan  ayrıldı ve stylomastoid foramenden facial dalların dağıldığı yer arasındaki 2-3 cm lik kısım açıldı. Temporal kemik civarından 1 cm lik segement çıkarıldı.  Sinir segementi acil olarak inverted pozisyonda  yerine konup 2 serbest sinir ucu epinöral dikişler kullanılarak sütüre edildi. (Ethion 10-0 eticon) . 3-0 vikrillede kas ve deri dikildi.   

Fasial sinir iyileşmesinin fonksiyonel değerlendirimesinde  fasial fonksiyon indeksi kullanıldı. (FFI).       4 kriter skoru 0 dan ( kriter yok) 5 e ( tam var) şunlardı. 1. Kulak desteği  2. Göz kapanması  3. Burun deviasyonu olmaması   4. Fasial simetri.  FFI 0 dan 20 ye skorlandı.(0 total , 20 normal). Skorlama haftalık tabanda 3. haftadan 12. haftaya kadar çift kör araştırıma şeklinde yapıldı. 2 değerin ortalaması sonuç analizlerinde hesaplandı.

12 haftanın sonunda tüm tavşanların her iki kulağından uygun şartlarda facial sinir örnekleri alınarak histolojik olarak mikroskoplarla incelendi.  Aşağıdaki parametreler ölçüldü. Myelin kılıfının iç çapı, myelin kılıfının dış çapı. Ortalama çap hesaplandı ve myelinizasyonun indirekt ölçümü G oranı  kullanılarak yapıldı.(myelin kılıfın  iç çapıdış çapı).

Histolojik olarak 3 grup                 incelendi.                                                                                                                       1. grup tüm 14 tavşanın cerrahi yapılmayan facial siniri.                                                                         2. grup kontrol grubu (n6)                                                                                                                         3.grup cerrahi ve vitamin D verilen grup (n8)

Veriler SPSS 17.0 kullaınalark değerlendiridi.  Mann-Whitney testi FFI ile kontrol ve vitamin D alan grupu karşılaştırmak üzere kullanıldı. Ayni zamanda 3 gurubun myelin kılıfı iç çapı ve G oranı da değerlendirildi.  Sonuçlar p değerinin 0.05 in altında olduğu zaman anlamlı kabul edildi.

Sonuçlar:

İyileşmenin 6 haftadan sonra belirginleştiği, Vitamin D alan grupta facial paralizisinin azaldığı, 6. haftadan itibaren 12. haftaya kadar  farkın anlamlı olarak belirdiği,  12. hafta sonunda FFI ın median değeri  kontrol gurubunda  11 vitamin D alan gurupta  15 olduğu görülmüştür.

Tablo 1 histolojik kantitativ değerlendirmeyi özetler. Cerrahi olan gruplarda cerrahi yapılmayan diğer kulaklara göre (şk3) miyelin kılıfının iç çapında azalma gözlenir.  Sadece cerrahi olanlarla cerrahi olup vit D alanlar arasında ise  anlamlı fark görülmemiştir. 

Sadece cerrahi olan  grup ile cerrahi olmayan grup ve cerrahi + vit D alan grup arasında G oranı nda istatistiksel olarak anlamlı artışlar gözlemlenmiştir.  Cerrahi + vit D gurubu ile cerrahi olmayan gurup arasında istatstiksel olarak anlamlı fark görülmemiştir.

Bu çaışma vitamin D nin travamtik fasial sinir kesilerinde terapatik değerini gösteren ilk hayvan çalışmasıdır. Kolekalsiferol 12 haftanın sonunda fonksiyonel iyileşmede ve miyelinizasyonda anlamlı artışlara neden olmaktadır.

Genel olarak söylenen vitamin D mitozisi inhibe eder ve hücre differansiyasyonunu uyarır. Vitamin D reseptörleri shwan hücrelerinin de içinde olduğu gliall hücreler ve nöronlarda yaygın olarak bulunur.  Vitamin D nörotropin yayılımını stimule eder ve akson büyümesini artırır.  Vitamin D nin myelinazsyonda görevli genleleri upregule ettiği gösterilmiştir.

Sonuç olarak post travmatik sinir tamiri hala daha ciddi bir sorundur.  Yeni ilaçların ve yöntemlerin keşfi, sinir rejenerasyon proçesini tetikleyecektir.  Vitamin D 3 bu amaçla denenmektedir.  Bu çalışmada vitamin kolekalsiferolun 200 IU/ kg /gün dozunda, tavşanlarda  fasial sinir travmalarında 12. Haftanın sonunda fonksiyonel iyileşmeyi ve myelinizasyonu anlamlı bir şekilde artrırdığı saptanmıştır. Bu fasial paralizide myelinizasyona vitamin D nin etkisinin hayvanlardaki ilk çalışmasıdır.  Vitamin D nin FDA onaylı olması,  sınırlı veya hiç yan etkilerinin olmaması nedeni ile klinik çalışmacılara bir ufuk açacaktır. Ancak klinik çalışmalardan önce 1. Bu çalışma farelerin bıyıklarının harektini inceleyen sinir yaralanma çalışmalarını da içeren diğer hayvan modelleri ile genişletilmelidir.  2. fasial sinirin iyileşmesini gösteren elektrofizyoloji ve elektromyologram gibi diğer deneysel araçar  kullanılmalıdır. 3. Myelinasyon dışında sinir regenerasyonunu değerlendiren diğer parametreler kullanılmalıdır.