Bakteriyal biyofilmlerin akut ve
kronik orta kulak enfeksiyonları da dahil üst solunum yolu hastalıklarında
önemli bir rol oynadığı bilinmektedir. Bu durum antibiyotik direnci ve
tekrarlayan enfeksiyonlara yatkınlık yaratmaktadır. Kronik ya da tekrarlayan
orta kulak enfeksiyonları olan çocuklarda nazofarinksin dirençli bakteriyal
biyofilmler için bir rezervuar görevi gördüğü bilinmektedir. Daha önceki
çalışmalar, tekrarlayan akut otitis media (AOM) geçiren çocuklarda normallere
göre daha fazla nazofarinkste biyofilm oluşturan otopatojen bulunduğunu ortaya
koymuştur. Eskiden efüzyonlu otitis media (EOM), steril bir inflamasyon olarak
düşünülürdü. Ancak, bakteriyal biyofilmler uzun süreli efüzyonlu otitis mediası
bulunan çocuklarda orta kulak mukozasında da gösterilmiştir.
Elektron mikroskopik çalışmalar,
tekrarlayan akut otitis medialı çocuklarda biyofilmlerin adenoid (geniz eti) üzerindeki
mukozanın neredeyse tamamını kapladığını göstermektedir. Hipertrofiye uğrayan
adenoidler Eustachi tüpü (ET) ostiumunda kronik tıkanıklık yaratarak orta kulak
ventilasyonunun bozar, ET ve orta kulağa bakterilerin periyodik olarak yayılmasına
yol açar.
Torretta
ve arkadaşlarının yaptığı çalışmaya göre bir yıl süre ile ameliyat edilen
45 çocuk hastadan birisi nazofarinks çatısı (NC), ikisi ET ostiumlarından olmak
üzere 3’er adet toplam 135 adenoid biyopsisi alınmıştır. Hastaların yaşları 4
ile 13 arasında değişmektedir ve medyan yaş 7’dir. Hastaların ameliyat
endikasyonu tekrarlayan AOM veya persistan EOM’ye neden olan kronik
adenoidittir. Kronik adenoidit tanısı adenoid hipertrofisinin yanı sıra devam
eden nazofaringeal inflamasyon veya enfeksiyon [6 ay içerisinde antibiyotik
tedavisi gerektiren 3 ya da 12 ay içerisinde antibiyotik tedavisi gerektiren 4 adenoidit
atağı], akut inflamasyon bulgusu olmaksızın adenoid yüzeyini kaplayan persistan
mukus sekresyonunun ve/veya persistan orta kulak efüzyonunun 3 aydır bulunması,
ve/veya tekrarlayan AOM [6 ay içerisinde 3 ya da 12 ay içerisinde 4 adenoidit
atak] ile koyulmaktadır. ET ve NC örneklerinde en çok üretilen bakteri
Staphylococcus aureus iken her iki örnekte de Moraxella catarrhalis ve
Streptococcus peneumonia ile takip edilmektedir. Oransal olarak Staphylococcus
aureus NC’de daha çok üretilirken, Moraxella catarrhalis ve Streptococcus
peneumonia ET’de daha fazla üretilmiştir. Ancak, bu farklar istatiksel olarak
anlamlı düzeyde değildir.
ET örneklerinde (%72), NC’na
(%53) göre istatiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla biyofilm üreten bakteri
üremiştir. Her iki bölgeden elde edilen bakterilerin çoğunluğunun biofilm
üretme kapasitesi zayıf olan gruptan olduğu belirlenmiştir (ET için %59, NC
için %58). Polimikrobial biofilmlerin ET bölgesinde (%19) NC’ye (%8) göre daha
fazla olduğu görülmüştür.
Bu çalışma, adenoid alt bölgeleri
arasında bakterilerin dağılımı ve tespit edilen bakterilerin biyofilm üretme
kapasiteleri hakkındaki ilk çalışmadır. Biyofilm oluşturan bakterilerin tam
eradikasyonu için adenoidlerin tam olarak çıkarılması gerekmektedir. Bu nedenle
kör cerrahi teknik yerine doğrudan intraoperatif görüntüleme tercih edilerek ET
ağzına yakın bölgelerdeki adenoid dokusu da temizlenmelidir.
Torretta, SaraDrago, LorenzoMarchisio,
PaolaGaffuri, MicheleAlessandro Clemente, IgnazioPignataro, Lorenzo. "Topographic
Distribution of Biofilm-Producing Bacteria in Adenoid Subsites of Children With
Chronic or Recurrent Middle Ear Infections." Annals Of Otology, Rhinology
& Laryngology 122,
no. 2 (February 2013): 109-113. Psychology and Behavioral Sciences Collection, EBSCOhost (accessed
September 18, 2013)
Doç.Dr. Haldun OĞUZ – www.haldunoguz.com